De Russische schaakgrootmeester Vasily Smyslov is op 89-jarige leeftijd overleden aan een hartstilstand. Smyslov behoorde tot die zeer exclusieve club van slechts 15 genieën (sedert 1886 tot nu) die ooit wereldkampioen schaken geworden zijn. Geboren te Moskou in 1921 werd Smyslov reeds vanaf zijn 6de onderricht in het schaken door zijn vader, zelf een zeer verdienstelijk amateurspeler. Oneindige uren van studielabeur en oefenen volgden in de komende jaren met grote resultaten tot gevolg. In 1940 werd hij reeds 3de op het kampioenschap van de Sovjetunie.Na de oorlog ontwikkelde hij zich als één van de beste spelers van de wereld: hij werd kampioen van de Sovjetunie in '49 en in '53 won hij het kandidatentoernooi van Zurich, waarmee hij het recht verdiende om de partijen voor de wereldtitel te spelen tegen Mikhail Botvinnik, de regerende wereldkampioen. Deze match eindigde op 12-12, een draw dus waardoor Botvinnik zijn titel behield. Enkele jaren later won Smyslov ook het volgende kandidatentoernooi zodat hij het in 1957 nog eens kon proberen tegen Botvinnik. Deze keer won hij wel (met 12,5 - 9,5) en werd zodoende de 7de wereldkampioen in de schaakgeschiedenis. Botvinnik had echter recht op zijn revanchematch die het jaar daarna werd gehouden en waarbij hij de titel weer heroverde met 12,5 - 10,5. (De legendarische Botvinnik was tussen '48 en '63 in totaal 13 jaar wereldkampioen, enkel Smyslov en Mikhail Tal konden zijn heerschappij in die periode elk gedurende één jaar doorprikken.)
Smyslov blonk vooral uit in het eindspel, en hij speelde ook gewoon goed vanuit alle posities. In tegenstelling tot zijn collega-grootmeesters, had hij de naam van een speler te zijn die nooit echte fouten maakte. Zijn moves waren steeds 'correct', wat Smyslov tot een erg solide, taaie tegenstander maakte, maar van de andere kant volgens zijn critici tegelijk ook met soms iets te weinig alternatieve en 'out of the box' denkpatronen. Hij was immers geen creatieve waaghals zoals een Mikhail Tal of een dogmatische mathematicus à la Botvinnik. Vladimir Kramnik, wereldkampioen van 2000 tot 2007, omschreef het als volgt: "He is truth in chess
! Smyslov plays correctly, truthfully and has a natural style. (...) Smylsov is not an actor in chess, his play is neither artistic nor fascinating. But I am fond of his style (...) because he plays the game how it should be played: his style is the closest to some sort of 'virtual truth' in chess. He always tried to make the strongest move in each position." Smyslov zelf zag schaken als meer dan alleen een strijd tussen twee opponenten. In zijn boek Smyslov's 125 Selected Games schreef hij: "The content of a game should be a search for truth, and victory a demonstration of its rightness."Nog op 62-jarige leeftijd liet Smyslov van zich spreken op het hoogste niveau. In het kandidatentoernooi van 1983 was hij tot in de finale geraakt, voor de eer om tegen Anatoly Karpov te mogen spelen voor de wereldtitel. Hij verloor die finale van een 42 jaar jongere en op dat moment nog vrij onbekende tegenstander die zou uitgroeien tot één van de grootste schakers aller tijden, namelijk Garry Kasparov.
Smyslovs beroemdste en meest bestudeerde partij is ongetwijfeld de 20ste van het wereldkampioenschap 1957, waarin hij zijn sublieme begrip van het eindspel overvloedig demonstreerde. De foto rechts is genomen tijdens deze partij, Mikhail Botvinnik aan tafel verzonken in gepeins over zijn volgende zet terwijl Vasily Smyslov over het podium paradeert. De liefhebbers (met andere woorden de mensen die er veel meer van kennen dan mezelf) kunnen deze partij in onderstaand YouTube-filmpje herbeleven. Botvinnik is wit, Smyslov is zwart en scoort hier een overwinning.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten