Vader van de 'Triphop' overleden

In een Iers ziekenhuis is de Schotse singer-songwriter-gitarist John Martyn overleden. Hij was zestig. Martyn, die tijdens zijn carrière een twintigtal platen uitbracht, wordt gezien als de grondlegger van de triphop en was een belangrijke invloed op groepen als U2 en Portishead.

Martyn groeide op in Glasgow en ontwikkelde als tiener een unieke gitaarstijl, die hem tijdens de sixties tot een sleutelfiguur maakte van de Londense folkscene. Hij deelde er het podium met figuren zoals Bert Jansch, Al Stewart en Ralph McTell. In 1968 was hij de eerste blanke artiest die een contract kreeg bij Chris Blackwells Islandlabel en debuteerde hij met de lp London Conversation. Later begon hij ingrediënten uit jazz en blues door zijn muziek te mengen en experimenteerde hij met allerlei effectapparatuur.

John Martyn vormde een poosje een duo met zijn vrouw Beverley Kutner en maakte in 1973 de klassieker 'Solid Air', waarvan de titeltrack was opgedragen aan zijn vriend Nick Drake. Ook ontwikkelde hij een mompelende zangstijl, waarmee hij het geluid van een tenorsax imiteerde. 'One World', waarop hij samenwerkte met Steve Winwood en dubproducer Lee 'Scratch' Perry, was een andere mijlpaal. Aan die plaat dankt hij zijn bijnaam 'vader van de triphop'.

Martyn worstelde zijn hele leven met een hardnekkige drugs- en alcoholverslaving en een neiging tot zelfvernietiging, zeker na zijn scheiding van Beverley. Die donkere periode staat centraal op het meesterwerk 'Grace and Danger' uit 1980. "Anderen houden dagboeken bij, ik maak platen", dixit de zanger. "Mocht ik mezelf beter onder controle hebben, mijn werk zou niet half zo boeiend zijn."

Vanaf Glorious Fool raakte de artiest steeds meer in de ban van de groove. John Martyn was een tegendraadse muzikant voor wie compromissen uit den boze waren en net die houding stond een grote commerciële doorbraak in de weg. Toch werkte hij tijdens zijn vier decennia omspannende carrière vaak samen met bewonderaars zoals David Gilmour (Pink Floyd) en Phil Collins. Zijn 'May You Never' werd gecoverd door Eric Clapton en ook Axelle Red nam onlangs een nummer van hem op. Zijn bekendste song is 'Couldn't Love You More'.

In 2003 diende een deel van zijn rechterbeen te worden geamputeerd. Sindsdien trad Martyn op in een rolstoel. Vorig jaar verscheen zijn retrospectieve cd-box 'Ain't No Saint' en kreeg hij van de BBC een Lifetime Achievement Award. Begin deze maand werd hij opgenomen in de Order of the British Empire.