dinsdag 1 december 2009

Ramses Shaffy : we zullen moeten doorgaan zonder hem...

De Nederlandse volkszanger Ramses Shaffy is op 76-jarige leeftijd overleden aan slokdarmkanker. Ramses Shaffy, zijn echte naam overigens, werd op 29 augustus 1933 geboren in het Franse Neuilly-sur-Seine als zoon van een Egyptische diplomaat en een Poolse gravin. Zijn ouders waren al gescheiden toen hij geboren werd (na 1 dag huwelijk) en op zijn 6de zette zijn aan tuberculose lijdende moeder hem op een trein naar Nederland waar hij werd opgevangen in een pleeggezin in Leiden. Shaffy maakte zijn middelbare school niet af maar geraakte in 1952 wel binnen in de Amsterdamse toneelschool. In de jaren die volgden probeerde hij aan de bak te komen als acteur. Shaffy, die homoseksueel was, had in die periode ook een langdurige relatie met de acteur Joop Admiraal. Met Admiraal, maar ook met onder andere een jonge Liesbeth List richtte hij in 1964 het variété-ensemble Shaffy Chantant op dat bijvoorbeeld de gedichten van Hans Lodeizen op muziek zette.

Het was pas toen Shaffy zich als soloartiest begon toe te leggen op het schrijven van Nederlandstalige levensliedjes dat hij echt succesvol werd. De grote doorbraak kwam er met de single Sammy uit 1966 die zowel in Nederland als Vlaanderen een enorme hit werd. Vanaf toen was hij vertrokken en in de loop van de volgende jaren zou hij uitgroeien tot één van Hollands bekendste en meest gewaardeerde chansonniers. Met zijn mooie, vaak duistere, poëtische teksten en de hymnische allure van zijn voordracht tilde Shaffy zijn levensliederen uit boven het in Nederland traditioneel toch meer kermisachtige niveau van volkszangers als Johnny Jordaan en Willy Alberti. Shaffy werd dan ook soms de 'Jacques Brel van het Noorden' genoemd. Tot zijn bekendste liedjes behoren naast Sammy ook de Pastorale (zijn duet uit 1969 met Liesbeth List en geschreven door Boudewijn De Groot en Lennaert Nijgh), We zullen doorgaan (1975) en Laat me (1978).

Ramses Shaffy was ook roemrucht om zijn legendarische drankprobleem waar hij zowat zijn hele volwassen leven mee worstelde. 's Ochtends begon hij altijd met een liter sherry. Tegen de vooravond, naar het uur van het optreden toe, had hij daar al een volledige fles wodka aan toegevoegd, want daar ging hij zo lekker van zingen, vond hij zelf. De drank eiste zijn tol. De ene na de andere van zijn muzikanten en vrienden verlieten hem in de loop der jaren omwille van zijn drankzucht en gebrek aan zelfdiscipline. Enkel Liesbeth List is steeds innig met hem bevriend gebleven. Ook zijn gezondheid had het zwaar te verduren getuige het feit dat hij sedert lang leed aan het syndroom van Korsakov en stierf aan slokdarmkanker.

Sinds begin jaren '80 was de carrière van Shaffy in verval geraakt. Zijn platenfirma weigerde op een bepaald moment om een reeds opgenomen plaat te verdelen omdat hetgene dat er op stond echt te slecht was. In de jaren '90 en '00 beleefde hij echter nog een revival en vooral eerherstel omdat hij meer en meer erkend werd als monument van de Nederlandstalige liedcultuur. Regisseur Pieter Fleury draaide in 2002 een documentaire film over Shaffy genaamd Ramses: où est mon prince? Dit uitstekende en vooral ontroerende portret won een Gouden Kalf op het Nederlands Filmfestival. In 2005 had hij zelfs weer een hit toen hij samen met Liesbeth List en de groep Alderliefste een nieuwe, rockende en gedeeltelijk Franstalige versie uitbracht van Laat me. Ramses Shaffy verbleef de laatste jaren van zijn leven in een rusthuis maar kwam nog geregeld buiten om optredens te geven.

Hieronder het nummer We zullen doorgaan.



En hier een optreden van Shaffy die samen met Liesbeth List en Alderliefste op Nieuwjaarsdag 2007 in het programma van Paul De Leeuw langskwam om Laat me te brengen:

Geen opmerkingen: