Simon Vinkenoog : "Laten we het mooi houden, er vooral geen literatuur van maken"

BLOEDGANG

er is het onderhuids verraad
dat elk verweer aan stukken slaat
mijn verweer -- het geweer
op mijzelf gericht
de eigen klap
in het eigen gezicht
de opgebroken straat
het huis dat aan het water staat
herinnering
aan het foetus-zijn
de deur intrappen met ogen dicht
en reeds het bankroet van de laatste snik
de laatste adem
het laatste gedicht

(uit Simon Vinkenoog,
Wondkoorts, 1950)

De Nederlandse dichter Simon Vinkenoog is op 80-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van een hersenbloeding. Vinkenoog werd geboren op 18 juli 1928 in Amsterdam. Op 21-jarige leeftijd trok hij naar Parijs. Daar kreeg hij een job bij de Unesco die hij jarenlang zou blijven uitoefenen. Maar vooral kwam hij in Parijs in contact met Karel Appel en Hugo Claus, twee avantgardistische jonge kunstenaars die een enorme invloed zouden ontwikkelen op de zich vormende dichtersziel van Vinkenoog. Omstreeks die tijd begon Vinkenoog met de publicatie van zijn in eigen beheer uitgegeven literaire tijdschrift Blurb. Hierin verscheen naast gedichten van hemzelf ook werk van andere experimentele dichters zoals Lucebert, Hugo Claus, Remco Campert, Paul Rodenko, Armando, Hans Andreus en de toen reeds gestorven maar bijzonder invloedrijke Hans Lodeizen. Samen met het meer bekende Braak van Campert en Rudy Kousbroek luidde Blurb het begin in van de belangrijkste vernieuwing in de Nederlandstalige poëzie sinds de Tachtigers een eeuw eerder. Deze stroming zou bekend worden als de Vijftigers, of ook wel de 'atonale dichters' naar de bloemlezing Atonaal die Vinkenoog in 1951 samenstelde. Het achtste en laatste nummer van Blurb dat in 1951 verscheen besloot Vinkenoog met de woorden: "Dit is nummer 8 van Blurb geweest. Laten we het mooi houden, er vooral geen literatuur van maken."

Vinkenoog debuteerde als dichter in 1950 met de bundel Wondkoorts. In de loop der jaren volgen nog zo'n twintigtal bundels. In zijn latere jaren schrijft hij ook 'netgedichten' die hij publiceert op zijn eigen webstek. Vinkenoog, die zelf soms de 'beat poet van Nederland' werd genoemd, was bevriend met de beroemde Amerikaanse dichter Allen Ginsberg en vertaalde ook diens werk in het Nederlands.

Na de jaren '50 groeide Vinkenoog uit tot een kleurrijke figuur in de media, een soort nationale hofnar eigenlijk, die vooral bekend werd als de 'wietambassadeur' van Nederland vanwege zijn legendarische drugsgebruik en zijn ettelijke gevangenisstraffen daarvoor. Naar aanleiding van zijn dood wordt in de media vooral gefocust op zijn experimenten met LSD en oosterse mystiek, zijn 6 huwelijken, zijn muzikale collaboraties met Spinvis en zijn opkomst op de lijst van een marginale politieke partij in 2006. Het weze bij deze vermeld, maar laten we Simon Vinkenoog toch maar herinneren als die begenadigde vernieuwende dichter die hij ooit was.

Hieronder nog een paar YouTube filmpjes waarin de dichter voordraagt uit eigen werk.