woensdag 16 april 2008

Edward Lorenz laat chaos achter

Na 90 jaar laat de Amerikaan Edward Lorenz niets dan chaos achter. Deze wiskundige legde zich tijdens de Tweede Wereldoorlog toe op de meteorologie in dienst van het US Army Air Corps, en zou zich hier steeds verder in specialiseren. Hij schopte het tot hoogleraar aan het Massachusetts Institute of Technology.
Het weer voorspellen op lange termijn bleek, in tegenstelling tot sterrenkundige voorspellingen, geen sinecure, en toen hij onderzoek deed naar het ontwikkelen van computermodellen ontdekte hij dat bij zeer minieme afwijkingen aan de basis, het resultaat op lange termijn juist radicaal anders kon zijn. Een fenomeen dat hij "gevoelige afhankelijkheid van startcondities" doopte, maar vooral bekend zou worden als het "vlindereffect". Ook in andere onderzoeksdomeinen bleken zijn bevindingen uitermate nuttig. De "chaostheorie" was geboren. Door het inbouwen van een onzekerheidsmarge pogen de weerkundigen sindsdien het wetenschappelijk karakter van de discipline te vrijwaren, maar dat dit geen sinecure is merken we geregeld...

2 opmerkingen:

Maarten zei

Welwelwel,

Ik heb mijn enige tweede zit uit mijn carrière te danken aan mijn gebrekkige kennis van het vlindermodel. Een 2 op 20 was mijn deel.
But Eddie, no hard feelings, rest in peace.

Tom zei

Nochtans is dat vlindermodel niet zo ingewikkeld, Maarten.
Veel complexer is bijvoorbeeld het dikke-vette-scheetmodel, dat ik ooit formuleerde als aanvulling op Lorenz' conjecties. Dat heeft in de wiskundige gemeenschap helaas slechts op matige bijval kunnen rekenen.