Het gebeurt zelden dat we hier het volledige oeuvre van een groot overleden schrijver kunnen opsommen, maar bij het werk van J.D. Salinger volstaat één zin. Jerome David Salinger publiceerde bij leven en welzijn zijn debuutroman The Catcher In The Rye (1951), een verzameling kortverhalen getiteld Nine Stories (1953), de roman Franny and Zooey, twee novelles verzameld in één kaft getiteld Raise High The Roof Beam, Carpenters and Seymour: An Introduction(1963), en verder enkel nog een aantal uitsluitend in The New Yorker gepubliceerde kortverhalen en novelles, waarvan Hapworth 16, 1924 uit 1965 het laatste was. Een op het eerste gezicht erg summiere literaire erfenis, maar toch zullen weinig hedendaagse critici durven betwisten dat ons vandaag één van de grootste auteurs van de twintigste eeuw verlaten heeft.
Voor vele lezers over de hele wereld was zijn debuutroman zelfs het allerbeste boek dat ze ooit lazen. The Catcher In The Rye heeft ook vandaag nog enkele van de origineelste, grappigste en tegelijk ontroerendste (lees)uren uit een mensenleven in de aanbieding. Het meesterwerk verhaalt in de ik-persoon een korte periode uit het leven van de van een eliteschool weggestuurde Holden Caulfield. De figuur van Holden blijft een iconische held van elke adolescent: hij zet zich af tegen het lege leven der volwassenen, benadrukt het belang van loyaliteit en uit zijn twijfels en tienerangsten in een zeker voor de jaren vijftig revolutionaire taal. Salinger bezigt als allereerste de jongerentaal van de straat; een oplettende (katholieke) lezer telde in de volledige tekst 236 keer het woord "goddam", 58 maal "bastard" en zes keer "fuck". Zelfs de meest godsvrezende critici konden echter niet verhinderen dat de vonkende noodzaak van dit boek dadelijk na zijn verschijnen de Amerikaanse jeugd bij het nekvel greep. In nog geen twee maanden beleefde The Catcher In The Rye acht herdrukken, en generatie na generatie jongeren zou ervoor zorgen dat Salingers roman vandaag maar liefst 65 miljoen verkochte exemplaren kent. Zelfs binnen de hedendaagse jongerencultuur blijft de sarcastische maar tegelijk kwetsbare, zichzelf beklagende Holden Caulfield een rolmodel: ook nu nog gaan er jaarlijks 250 000 Catchers over de toonbank. Na verloop van tijd draaide ook de literaire kritiek bij: het boek wordt vandaag alom geprezen om zijn vitaliteit, zijn unieke stijl en zijn vernieuwende gebruik van vertelstandpunten, met de onbetrouwbare puberemoties van Caulfield die het relaas van de gebeurtenissen sterk beïnvloeden. Dit blijkt al meteen uit de beroemde openingszin: "IF YOU REALLY want to hear about it, the first thing you'll probably want to know is where I was born, and what my lousy childhood was like, and how my parents were occupied and all before they had me, and all that David Copperfield kind of crap, but I don't feel like going into it, if you want to know the truth."
Naarmate hij beroemder werd, zou Salinger meer de eenzaamheid gaan opzoeken. In 1953 verliet hij New York om zich in het verlaten Cornish, New Hampshire te vestigen. In 1955 trouwde hij met de studente Claire Douglas, die hem twee kinderen zou schenken, Margaret en Matthew. Publieke verschijningen van Salinger werden almaar zeldzamer, en ook publicaties lieten steeds langer op zich wachten. De mysterieuze auteur kon het succes van zijn debuutroman nooit meer evenaren, terwijl ook de recensies van zijn latere werk niet onverdeeld positief waren. Na 1965 trok J.D. zich geheel terug uit het openbare leven. Tot aan zijn natuurlijke dood op 91-jarige leeftijd bleven ontelbare literatuurliefhebbers vergeefs hopen op nieuw werk van Salinger. Volgens dochter Margaret zou haar vader echter al die jaren puur voor zijn plezier zijn blijven schrijven, en zou hij zelfs duidelijk aangegeven hebben welke manuscripten na zijn dood mochten gepubliceerd worden. Wie weet dus wat voor moois Salinger de wereld postuum nog zal schenken...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten