vrijdag 27 maart 2009

Fons Fraeters : hier spreekt men Nederlands

(Ik zal mijn best doen om vooral in deze post geen walgelijke taalfouten te maken, kwestie van niet over 's mans pas gedolven graf heen te pissen.)

"De zin voor het goedklinkende woord is voor mij een tweede natuur, al sinds ik heel jong was," zo sprak Fons Fraeters in een interview met de Campuskrant naar aanleiding van zijn pensioen enkele jaren geleden. De legendarische taalkundige en tv-persoonlijkheid is op 73-jarige leeftijd overleden.

Fraeters' liefde voor de standaardtaal ontwikkelde zich reeds toen hij school liep aan het Klein Seminarie van Hoogstraten waar hij uitspraaklessen kreeg van onder andere Senne Rouffaer. Later ging hij in Leuven Germaanse Talen studeren. Fraeters werd vooral bekend door zijn aantreden in Hier spreekt men Nederlands. Dit was een kort programma dat van 1962 tot 1972 enkele dagen per week op de BRT werd uitgezonden. Samen met professor Joos Florquin en Annie Van Avermaet werd hij in deze periode de belichaming van wat de Vlaming zou gaan kennen als het ABN. Door de kijker de juiste uitspraak of uitdrukking uit het Algemeen Beschaafd Nederlands voor te schotelen, probeerden ze hem van zijn koetervlaams te genezen. Fraeters en Van Avermaet werden vooral populair doordat ze de dialoogjes met veel zin voor humor en theatraliteit speelden.

Fons Fraeters was ook taaldocent aan het Instituut voor Levende Talen te Leuven. De Germanisten onder u kennen hem (en de onafscheidelijke Annie Van Avermaet) ongetwijfeld nog wel van het uitspraakgedeelte van het vak Nederlandse Taalbeheersing I uit de eerste kandidatuur. Later in zijn carrière was hij tevens directeur van het ILT. Hij zetelde ook jarenlang in de taalcommissie van de VRT waar hij onder andere het taalgebruik van de journalisten keurde. In zijn latere jaren moest hij wel erkennen dat de kruistocht voor het Algemeen Nederlands niet het verhoopte resultaat had gehad en dat men in Vlaanderen steeds verder weg evolueerde naar de verfoeide Vlaamse "tussentaal".

Hieronder een hilarisch fragment uit Hier spreekt men Nederlands (voor alle duidelijkheid: het eerste duo dat we zien zijn prof. Florquin en een willekeurig grietje, Fons en Annie komen in beeld vanaf 0:53):


Geen opmerkingen: