Peter Egner : Foute boel in de Balkan

In 1941 viel het Derde Rijk Joegoslavië binnen. In het kielzog van het Duitse leger volgden de beruchte Einsatzgruppen, eigenlijk afdelingen die heel hun tijd vulden met het jagen op Joden en andere 'ongewensten', om die vervolgens vakkundig naar de andere wereld te helpen. Voor uw doorsnee Nazi zat Joegoslavië immers vol met Untermenschen, die je maar beter kon kapotwerken, of 'evacueren' (een mooi eufemisme om ze in een kamp of iets dergelijks te proppen en ze op één of andere manier te vermoorden). In één van die groepen zat Peter Egner, een in Joegoslavië geboren etnische Duitser.

Egner sloot zich kort na de inval aan bij de door de Nazi's gecontroleerde politie. Dat politiewerk, zo gaf hij zelf toe, hield in dat hij in bezet Servië gevangenen van het Semlin-concentratiekamp, nabij Belgrado, escorteerde naar een executie- en begraafplaats een paar kilometer verder. In de herfst van 1941 hielp Egner zo mee om meer dan 11.000 gevangenen neer te schieten.

In het begin van 1942 was de Einsatzgruppe waarvan Egner deel uitmaakte bezig met rondjes te rijden met een vrachtwagen. Die vrachtwagen was volgepropt met vrouwen en kinderen, Serviërs en Joden, die langzaam vergast werden door het koolstofmonoxide van de uitlaat van de wagen. Het voertuig was speciaal voor dit doel ontwikkeld - een mobiele gaskamer, als het ware. Of Egner zelf ooit achter het stuur zat, is onbekend. Hij ontkende het in ieder geval altijd.

En dan waren er de grotere transporten, per trein bv. Volgens Egner begeleidde hij maar vier treintransporten - eentje daarvan had wel als eindbestemming Auschwitz. Als de trein stopte, sprongen Egner en zijn collega's van de trein en pattrouilleerden, om er zeker van te zijn dat niemand ontsnapte. Daarnaast werkte hij ook als vertaler bij ondervragingen van politieke gevangenen. Daar werd duchtig gemarteld, met dodelijke afloop.

Na de oorlog verkaste hij in de jaren '60 naar de Verenigde Staten (het moet niet altijd Argentinië zijn), waar hij ineens ook de Amerikaanse nationaliteit verwierf. Egner werkte voor een hotelketen als food and beverage manager tot hij in 1980 op pensioen ging. Vorig jaar echter diende een Servische rechtbank een aanvraag tot uitlevering uit en kwam Egners verleden om het hoekje kijken. Hij overleed echter voor zijn proces. In de VS liep er al een procedure om hem zijn staatsburgerschap te ontnemen. Peter Egner werd 88.